Dashboard verkiezingen scoort, minder dan 1% verschil met CHS-uitslagen

Het digitale platform dat tijdens de verkiezingen van 25 mei voor het eerst werd ingezet om stemresultaten te verzamelen en presenteren, heeft volgens Prewien Ramadhin, voorzitter van het IT Commissie Verkiezingen, zijn waarde bewezen. De afwijking tussen de digitaal en handmatig verwerkte tellingen bedroeg minder dan één procent. De Organisatie van Amerikaanse Staten (OAS) adviseert dan ook het systeem structureel te integreren in het Surinaams verkiezingsproces.

“Ons interne doel was dat de digitale resultaten maximaal 3 tot 5 procent mochten afwijken van de officiële telling van het Centraal Hoofdstembureau (CHS). Uiteindelijk bleek dat verschil zelfs minder dan één procent. Dat toont aan dat het systeem betrouwbaar is,” zegt hij in gesprek met Starnieuws.

Kinderziektes 

Toch verliep alles niet vlekkeloos. “De grootste uitdaging lag bij het gebruik van het system door personen die er niet goed mee wisten om te gaan. Enkele dagen vóór de verkiezingen viel een groot deel van het getrainde stembureauteam weg, waardoor we niet genoeg tijd hadden om vervangend personeel goed op te leiden,” legt Ramadhin uit. “Op de verkiezingsdag zelf hebben we nog geprobeerd nieuwe krachten tijdens de pauzes op afstand te trainen, vooral in het gebruik van de tablets.”

Die tablets, essentieel voor het invoeren van stemgegevens, bleken op sommige stembureaus niet gebruikt te worden. “Sommigen lieten ze gewoon liggen omdat ze niet wisten hoe ermee om te gaan,” zegt Ramadhin. In verafgelegen gebieden was bovendien de internetverbinding gebrekkig. Hoewel alternatieve communicatie via telefoon mogelijk was, leidde dit alsnog tot vertraging van drie tot vier dagen in de verwerking.

Techniek 

Het platform is gebouwd door het bedrijf Blue Doth, op basis van een openbare aanbesteding. “De software is niet overgenomen van het bedrijf, maar in opdracht van e-GOV gebouwd op basis van onze specificaties,” benadrukt Ramadhin. “Het systeem draait op Power BI en bestaat uit drie onderdelen: een centrale database, een werkmodel met tablets (zowel online als offline), en een dashboard voor het bredere publiek.”

Op de verkiezingsdag bleek de Microsoft-server waarop het systeem draaide tijdelijk overbelast en slecht beschikbaar voor Suriname. “We schatten dat die avond zeker 200.000 mensen probeerden in te loggen. Daardoor crashte het systeem meerdere keren. We moesten uiteindelijk overstappen op een server met een Amerikaans domein.”

Zetelverdeling 

Een onverwachte fout in de logica van het systeem zorgde voor verwarring: het begon te vroeg met het berekenen van de zetelverdeling. “Er was geen minimumaantal stemmen ingesteld voordat die berekening mocht plaatsvinden. Daardoor gaf het dashboard een verkeerd beeld - bijvoorbeeld dat de NDP al op 26 zetels zat na slechts enkele getelde stembureaus. Zo’n snelle conclusie is statistisch onmogelijk,” benadrukt Ramadhin. “We hebben toen een limiet ingesteld van 10.000 binnengekomen stemmen voordat de zetelverdeling zichtbaar werd.”

Aanbevelingen

De software is inmiddels volledig overgedragen aan de overheid en kan bij volgende verkiezingen opnieuw worden gebruikt. Wel moeten er tegen die tijd nieuwe tablets worden aangeschaft. “De huidige zullen dan verouderd zijn. We hebben geadviseerd ze te schenken aan scholen,” zegt Ramadhin.

Een belangrijk bijproduct van het systeem is de grote hoeveelheid aanvullende gegevens die zijn verzameld. “Denk aan informatie over de spreiding van mannelijke en vrouwelijke kiezers, leeftijdsgroepen, en op welk tijdstip mensen het liefst stemmen. Dat soort data is waardevol voor het verder analyseren én verbeteren van het verkiezingsproces.”

Op basis van de ervaring wordt geadviseerd om in de toekomst een eigen dashboard te ontwikkelen, zodat het gebruik van externe licenties niet meer nodig is. “Over het algemeen zijn we tevreden. Het systeem heeft zijn nut bewezen, en het positieve oordeel van de waarnemers is voor ons een duidelijk signal. Dit moet worden overgenomen en verankerd in de verkiezingsorganisatie van Suriname”, zegt Ramadhin

Hassankhan benadrukt eerlijk verloop verkiezingen
ondanks bezwaren VHP

Onderminister Maurits Hassankhan van Binnenlandse Zaken (Biza) gelooft dat het Onafhankelijk Kiesbureau (OKB) op een verantwoorde manier zal omgaan met het protest van de VHP. Deze partij heeft de verkiezingsautoriteit gevraagd om de verkiezingsuitslag van bepaalde stembureaus niet bindend te verklaren. “Een partij mag dat doen; dat is wettelijk geregeld. Maar het is de verantwoordelijkheid van het OKB om te beoordelen of daar redenen voor zijn. Wat mij betreft kunnen we gerust zeggen dat de verkiezingen eerlijk zijn verlopen,” zegt Hassankhan in gesprek met Starnieuws.

In reactie op de klachten van de VHP verklaart Hassankhan dat het hoofdstembureau van Paramaribo alle zaken heeft onderzocht en publiekelijk heeft aangegeven dat de protesten van de VHP ongegrond zijn. “Ik denk dat het hoofdstembureau goed werk heeft geleverd. De voorzitter heeft nadrukkelijk verklaard dat alles in orde is. Ik vertrouw erop dat het OKB zijn werk verder goed zal doen en dat uiteindelijk alles in orde komt".

Over de beschuldigingen van fraude, die nu ook door de VHP worden geuit, zegt de bewindsman dat die hem nog steeds raken. “Van fraude kan op de dag van de verkiezingen zeker geen sprake zijn. Er zijn voldoende controlemomenten en -mechanismen ingebouwd die correct zijn toegepast.” Hij benadrukt dat de geconstateerde misstanden niets met fraude te maken hebben, maar met organisatorische en administratieve fouten.

Hassankhan legt uit dat veel van de problemen zijn ontstaan door de invoering van een nieuw kiessysteem. De bijbehorende wettelijke regelingen kwamen te laat, waardoor het hele proces onder druk kwam te staan. Ook het uitblijven van voldoende getraind personeel leidde ertoe dat op diverse stembureaus fouten zijn gemaakt die vermeden hadden kunnen worden. Een voorbeeld hiervan is het gebruik van een tablet om gegevens door te sturen naar het digitale platform van het ministerie. In veel gevallen werd hiermee verkeerd omgegaan, wat leidde tot aanzienlijke vertragingen.

De onderminister van Biza stelt dat al deze zaken geëvalueerd en verbeterd moeten worden. Hij geeft aan goede reacties te hebben ontvangen van de buitenlandse waarnemers van de Organisatie van Amerikaanse Staten en de Caricom. “Zij hebben juist benadrukt dat de basis goed is, maar dat er verbeteringen nodig zijn.” Hassankhan zegt dat, nu het CHS de verkiezingsuitslag heeft vastgesteld, het goed is dat er snel een einde komt aan deze periode. “De samenleving verlangt ernaar om terug te keren naar het normale leven van vóór de verkiezingen.”

CHS maakt officiële verkiezingsuitslag bekend:
zetelverdeling onveranderd

Het Centraal Hoofdstembureau (CHS) heeft zojuist in een openbare zitting de officiële verkiezingsuitslag bekendgemaakt. De zetelverdeling in De Nationale Assemblée (DNA) blijft ongewijzigd.

De NDP behaalt 18 zetels, de VHP 17, de NPS en ABOP elk 6, de PL 2, de BEP 1 en A20 eveneens 1 zetel. De uitslag betreft niet alleen de verkiezingen voor DNA, maar ook voor de Ressortraden en de Districtsraden, en is nu officieel vastgesteld.

Buiten de lijstvolgorde van de partijen zijn gekozen verklaard Steve Reyme nr 2 op de A20 lijst, Ingrid Bouterse Waldring (no 51 op de NDP-lijst) en Poetini Atompai (lijst no 8 op de NPS-lijst).

De openbare zitting van het CHS vond plaats in het KKF-gebouw, onder grote belangstelling van vertegenwoordigers van verschillende politieke partijen.
Geen fraude, maar wel fouten

CHS-voorzitter Lilawatie Punwasi-Raghoebir verklaarde dat er, ondanks de vele beschuldigingen, geen sprake is van verkiezingsfraude. Wel zijn er volgens haar veel fouten gemaakt door zowel de stembureaus als de hoofdstembureaus.

Ze pleitte ervoor dat er in het natraject maatregelen worden genomen om dergelijke fouten in de toekomst te voorkomen. Ook moet de verhouding tussen het CHS en de hoofdstembureaus, evenals hun bevoegdheden, beter worden vastgelegd en georganiseerd.

De laatste stap in het proces is de beoordeling door het Onafhankelijk Kiesbureau , dat moet bepalen of de verkiezingen bindend worden verklaard.

NPS-voorzitter Rusland: Werken met de NDP is voor groter belang

NPS voorzitter Gregory Rusland heeft zaterdagavond tijdens een dankdienst van de Nationale Partij Suriname (NPS) gezegd dat het vormen van een coalitie en regering met de Nationale Democratische Partij (NDP) gebeurt in het belang van het grotere geheel. Rusland reageerde, zonder namen te noemen, ook op uitspraken van erevoorzitter en oud-president Ronald Venetiaan, die op radio ABC de door Rusland ondertekende intentieverklaring en mogelijke coalitievorming met de NDP ten zeerste heeft afgekeurd. Venetiaan voerde als belangrijkste reden aan dat de NPS niet zou moeten samenwerken met de NDP vanwege de Decembermoorden in 1982 en het streven naar amnestie voor de daders van die misdaden.

NPS voorzitter Gregory Rusland tijdens de dankdienst zaterdagavond in Grun Dyari: ( Foto's NPS)

Rusland sprak in aanloop naar het congres van de groene partij, dat zondag wordt gehouden. Daar zal hij alle structuren van de NPS - die zijn opgeroepen het congres bij te wonen - verslag doen van de gevoerde gesprekken over de vorming van een nieuwe coalitie en regering. Deze gesprekken worden geleid door de NDP, die op basis van de voorlopige verkiezingsuitslag de meeste zetels (18) heeft behaald. Andere partijen zijn de NPS, ABOP, BEP, A20 en de Pertjajah Luhur. Het congres zal bepalen of de voorgenomen samenwerking wordt goedgekeurd.

Rusland benadrukte dat besluiten binnen de NPS op democratische wijze worden genomen door de partijstructuren en dat deze gerespecteerd moeten worden. "Je zit in een democratische partij; die partij is niet van jou," zei Rusland veelbetekenend. Hij riep alle NPS’ers op zich te scharen achter het besluit van de structuren en zich te gedragen als echte partijleden. “De NPS heeft een belangrijke bijdrage te leveren aan de ontwikkeling van het land in deze cruciale fase,” hield hij zijn partijgenoten voor. Volgens hem heeft de groene partij hard gewerkt, maar niet het gewenste resultaat behaald bij de verkiezingen. “Maar desondanks zien we dat de NPS in een goede positie is terechtgekomen.”

Rusland legde uit dat hij ook in 2015, toen de NDP 26 zetels behaalde en de NPS niet nodig had, door toenmalig NDP-voorzitter Desi Bouterse benaderd werd om samen een coalitie en regering te vormen. De NPS kon toen eisen wat zij wilde, "the sky was the limit", en andere partijen stonden te springen om zo’n aanbod. Rusland gaf toen aan dat hij het voorstel zou voorleggen aan de structuren van de NPS. Aan Bouterse zou hij gezegd hebben dat hij weliswaar overleg zou voeren, maar op voorhand wist dat de NPS onder de toenmalige omstandigheden niet akkoord zou gaan met samenwerking met de NDP. Zich hiervan bewust, besloot Rusland in tweede instantie de partijstructuren niet meer te raadplegen en af te zien van een coalitie met de NDP.

De partijvoorzitter vroeg zijn leden wie er nu in de oppositie wil gaan zitten. Uit de reacties bleek dat de NPS’ers daar weinig voor voelen. Volgens Rusland zijn er op basis van de voorlopige verkiezingsuitslag twee opties: samenwerken met de VHP of met de NDP. "Kiezen voor de VHP zit er niet in. Het is dezelfde president en dezelfde vicepresident die we de afgelopen vijf jaar hebben gehad. Hoe gaan wij ons daarbij aansluiten, terwijl we twee jaar geleden uit die coalitie zijn gestapt? Na no man wroko toch?" zei hij. Rusland stelt te weten waar de NPS vandaan komt. “Ik als voorzitter ken mijn verantwoordelijkheden binnen de NPS en wij zullen onder geen enkele omstandigheid bepaalde zaken accepteren. Onze principes blijven overeind, zoals altijd het geval is geweest.”

“We zijn nu tien jaar verder, de situatie is veranderd, de mensen die betrokken waren bij de misdaden in 1982 zijn veroordeeld en sommigen zijn overleden. Dit land gaat voor - Suriname gaat boven alles. Zoals de geestelijke heeft gezegd: zet uw wrok aan de kant. Laten we kijken naar de toekomst van onze kinderen, de toekomst van het land.” Volgens Rusland geldt: wanneer de voorgenomen samenwerking met de NDP niet blijkt te werken, weet de NPS wat te doen - en zal dat ook doen.

Verkiezingen Suriname 2025

Aankomende coalitie tekent vanavond principe-akkoord

De NDP, NPS, Pertjajah Luhur, BEP en A20 gaan vanavond een principe-akkoord tekenen voor coalitievorming. Het akkoord wordt formeel vanavond ondertekend tijdens een bijeenkomst in D-Venue aan de Ringweg Zuid. Deze partijen kunnen volgens de voorlopige uitslagen rekenen op 28 zetels.

De PL roept haar achterban op om de ondertekening mee te maken.
"Namens de voorzitter plaats ik dit formeel.Het principe-akkoord wordt getekend tussen
NDP, NPS, PL, A20 en BEP.
U wordt bij deze uitgenodigd de ondersteuning te geven en u verschijnt in partijtenue en een vlag(gen).
Aanmeldtijd: 18.30u
Locatie: D-Venue
Adres: Ringweg Zuid
Datum: Dinsdag 27 mei 2025"

Intussen heeft ook de NDP uitgenodigd voor de ondertekening van de intentieverklaring vanavond.

Het hoofdbestuur van de NDP heeft partijvoorzitter Jennifer Simons formeel voorgedragen als presidentskandidaat. Dit besluit werd genomen tijdens een vergadering op maandag 26 mei, in het kader van de coalitievorming na de verkiezingen van 25 mei. De partij bereidt zich voor op het overnemen van het landsbestuur, en Simons moet daarin een centrale rol gaan spelen.

Partijwoordvoerder Ricardo Panka bevestigde eerder aan Starnieuws dat er gesprekken gevoerd zijn met verschillende politieke groeperingen. 

Met deze ontwikkeling zet de NDP een belangrijke stap richting coalitievorming en het veiligstellen van een meerderheid in de Verenigde Volksvergadering. 

Ingrid Bouterse enige lijstduwer gekozen met voorkeurstemmen

Bron: Starnieuws Suriname, verkiezingen 27 Mei 07:12

Ingrid Bouterse-Waldring in Albina tijdens de verkiezingsdag